Eli Böğründe, Türk mutfağının geleneksel lezzetlerinden biri olup, özellikle Kahramanmaraş yöresine özgü bir yemektir. Kuşbaşı et, sebzeler ve baharatlarla hazırlanan bu yemek, hem doyurucu yapısı hem de nefis aromasıyla sofraların baş tacı olmuştur. Eli Böğründe, adını etin, sebzelerin ve sosun aynı kapta yavaş yavaş, kısık ateşte pişirilmesinden alır. 04 Kasım 2022 tarihinde Maraş Eli Böğründe / Maraş Yanyana, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret tescili alarak ülkemizin kültürel zenginlikleri arasına katılmıştır. Bu yazımızda, Eli Böğründe’nin yapılışı, malzemeleri, tarihçesi ve püf noktaları hakkında tüm detayları bulacaksınız.
Eli Böğründe Nedir?
Eli Böğründe, kökeni Kahramanmaraş’a dayanan bir etli yemek olup, kuşbaşı etin patates, soğan, biber ve havuç gibi sebzelerle birleştiği bir lezzet şölenidir. Etin ve sebzelerin aynı kapta, uzun süre pişirilerek birbirine karışan aromalar ortaya çıkması, bu yemeğin özelliğini oluşturur. Genellikle kuzu eti ile yapılmasına rağmen, kuşbaşı dana eti ile de hazırlanabilir. Yanında pilav veya taze ekmekle birlikte sunulan Eli Böğründe, sofraların vazgeçilmez ana yemeği olarak bilinir.
Bu yemek, özel günlerde veya kalabalık aile sofralarında tercih edilir. Yemeğin adı, tüm malzemelerin tencerede birlikte, sabırla pişirilmesinden gelir; sanki yemeğin tadı, pişirme sırasında “eli böğründe” bekleyen ustanın sabrına bağlıdır.
Eli Böğründe İçin Malzemeler
Eli Böğründe’yi hazırlamak için kullanılan malzemeler oldukça sade olmasına rağmen, doğru oranda ve özenle seçilmesi yemeğin lezzetini artırır. İşte bu nefis yemeğin malzemeleri:
Ana Malzemeler:
- 500 gram kuşbaşı dana veya kuzu eti
- 2 büyük patates (iri doğranmış)
- 2 büyük havuç (iri doğranmış)
- 1 büyük soğan (yemeklik doğranmış)
- 2 yemek kaşığı tereyağı veya zeytinyağı
- 2 su bardağı sıcak su veya et suyu
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- Tuz, karabiber (tadı ayarlamak için)
- Yarım çay kaşığı kırmızı toz biber (isteğe bağlı)
- Taze doğranmış maydanoz (servis için)
Sosu İçin:
- 1 yemek kaşığı biber salçası
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- Sıcak su veya et suyu
- Zeytinyağı
Bu malzemeler, basit gibi görünse de doğru tekniklerle hazırlandığında yemeğe derin bir lezzet kazandırır.
Eli Böğründe Nasıl Yapılır? Adım Adım Tarif
Eli Böğründe, lezzetli bir yemeğin yanı sıra yapımı oldukça sabır ve özen gerektiren bir tariftir. İşte adım adım Eli Böğründe’nin yapılışı:
1. Kuşbaşı Etleri Kavurun
Büyük ve derin bir tencereye zeytinyağını ekleyin ve yağı ısıtın. Kuşbaşı doğranmış dana veya kuzu etini ekleyerek, etlerin her tarafı hafif kahverengi olana kadar kavurun. Bu aşamada etlerin mühürlenmesi, lezzetin içine hapsolmasını sağlar.
2. Soğanları Ekleyin
Yemeklik doğranmış soğanları tencereye ekleyin. Soğanlar yumuşayana kadar kavurmaya devam edin. Eğer daha aromatik bir tat isterseniz, arpacık soğan kullanabilirsiniz.
3. Salçayı ve Baharatları Ekleyin
Tencereye domates salçası ekleyin ve birkaç dakika boyunca kavurarak salçanın kokusunun çıkmasını sağlayın. Daha sonra tuz, karabiber ve kırmızı toz biber ekleyin. Baharatların yağla buluşarak daha aromatik hale gelmesi önemlidir.
4. Patates ve Havuçları Ekleyin
İri doğranmış patates ve havuçları tencereye ekleyin. Sebzeleri birkaç dakika kavurun ki lezzetler birbirine karışsın. Patates ve havuç, yemeğin hem doyurucu hem de renkli olmasını sağlar.
5. Suyu Ekleyip Pişirin
Tencereye sıcak su veya et suyu ekleyin. Eğer daha yoğun bir lezzet istiyorsanız et suyu tercih edebilirsiniz. Tencerenin kapağını kapatın ve yemeği orta ateşte 45 dakika ila 1 saat arasında pişirin. Et ve sebzeler iyice yumuşayıp lezzetlerin harmanlanması için pişirme süresi önemlidir.
6. Servis Yapın
Eli Böğründe yemeğini servis tabağına alın ve üzerine taze doğranmış maydanoz serpiştirerek servis edin. Yanında pilav veya taze ekmekle birlikte sunabilirsiniz.
Eli Böğründe’nin Püf Noktaları
Eli Böğründe’yi mükemmel yapmak için dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları vardır:
- Etin mühürlenmesi: Etleri yüksek ateşte mühürlemek, yemeğin daha lezzetli olmasını sağlar. Etin suyunun kaçmaması için bu adıma dikkat edilmelidir.
- Tencere Seçimi: Güveç veya kalın tabanlı bir tencere kullanmak, malzemelerin daha homojen pişmesini sağlar.
- Yavaş pişirme: Etin ve sebzelerin lezzetini tam anlamıyla alabilmesi için kısık ateşte, yavaş yavaş pişirilmesi önemlidir.
- Et Suyu Kullanımı: Yemek için su yerine et suyu kullanmak, yemeğe ekstra lezzet katacaktır.
Eli Böğründe’nin Yanında Ne Servis Edilir?
Eli Böğründe, özellikle pilav veya bulgur pilavı ile çok yakışan bir yemektir. Ayrıca, yanında taze bir salata veya yoğurt da sunabilirsiniz. Taze ekmekle birlikte servis edildiğinde yemeğin suyuna ekmek banmak, sofrada keyifli anlar yaratır.
Eli Böğründe'nin Coğrafi İşaret Tescili
Eli Böğründe, Maraş mutfağının özgün lezzetlerinden biri olup, 04 Kasım 2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret almıştır. "Maraş Eli Böğründe" veya "Maraş Yanyana" adıyla da bilinen bu yemek, hem bölgenin hem de Türk mutfağının kültürel zenginliğini yansıtır. Coğrafi işaret tescili, yemeğin yapımındaki özgün tekniklerin korunmasını ve tanıtılmasını sağlar.
Sonuç: Eli Böğründe, Sofraların Vazgeçilmez Lezzeti
Eli Böğründe, et ve sebzelerin mükemmel uyumunu sunan, geleneksel bir Türk yemeğidir. Yavaş pişirilerek tüm malzemelerin aromasının harmanlandığı bu yemek, Kahramanmaraş’ın kültürel mirası olarak sofralarda yerini alır. Hem yapımı kolay hem de lezzeti eşsiz olan Eli Böğründe, aile yemekleri ve özel davetlerde ideal bir ana yemek olarak tercih edilir. Yanında pilav veya ekmekle servis edildiğinde, bu yemek doyurucu ve keyifli bir yemek deneyimi sunar.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Eli Böğründe hangi etle yapılır?
Eli Böğründe, genellikle kuzu eti ile yapılsa da, dana etiyle de hazırlanabilir.
2. Eli Böğründe’nin yanında ne servis edilir?
Pilav, taze ekmek, yoğurt ve salata Eli Böğründe ile uyumlu servis seçenekleridir.
3. Yemek ne kadar sürede pişer?
Eli Böğründe, 45 dakika ila 1 saat arasında pişirilir.
4. Maraş Eli Böğründe nedir?
Maraş Eli Böğründe, Kahramanmaraş’ın coğrafi işaretli bir lezzetidir.
5. Et suyu yerine su kullanılabilir mi?
Evet, ancak et suyu kullanıldığında yemek daha lezzetli olur.
